Að rannsaka hið augljósa

Einhverjir í borgarkerfinu ásamt viðhangandi vísindamönnum hafa verið að skoða kosti þess að stytta vinnutíma fólks.   Heyrist að hugmyndin sé að fara úr hefðbundnum 40 t/viku niður í 35 t/viku.  Bæði pólitískt kjörnir fulltrúar okkar í Reykjavík og einhverjir mannauðsgreinendur hafa komið fram og tjáð sig um merkilegheitin og niðurstöðurnar,  gjarnan með þeim orðum að ýmislegt þurfi að skoða betur.

Hið augljósa er auðvitað að þessi umræða hefur farið fram í öðrum löndum, hið augljósa er líka  að 40 t/viku er ekki og hefur aldrei verið neitt náttúrulögmál.  Fjörtíu tímar á viku var  niðurstaða eftir langvinna baráttu verkalýðshreyfingarinnar  fyrir réttindum, kjörum og mannsæmandi lífi.  Það má líka geta þess að hærri taxti á yfirvinnu, þ.e. vinnu umfram 40 t/viku er hugsaður til að koma að einhveru leiti í veg fyrir vinnu umfram fjörtíu vikustundir.  Vonin var sú að vinnuvikan væri hófleg og tími væri aflögu til að nóta samvista með fjölskyldu, vinum og lifa innihaldsríku lífi sem ekki grundvallaðist á þríeykinu vinna,sofa,borða.

Það er líka augljóst að þjóðfélagið hefur tekið miklum breytingum síðan fjörtíu tímarnir voru ákveðnir.  Tæknivæðing, nýjar atvinnugreinar, önnur lífsgildi hafa komið til sögunnar.  Framleiðni ætti að aukast með meiri tækni,  en hún gerir það ekki nema fólkið sem stýrir græjunum, heldur hjólum atvinnulífsins gangandi sé sátt þurfi ekki að hofa ekki fram á næsta dag í þoku brauðstritsins.   Í nútímanum á hver og einn að geta auðgað líf sitt á þann hátt sem hann kýs sjálfur og án þess að hafa áhyggjur af afkomunni.   Vissulega er gæðum samfélagsins misskipt en það má ekki koma í veg fyrir krafan um lífsgildi sé efst á blaði, að krafan um jöfnuð sé haldið á lofti ekki bara í orði heldur líka á borði.  Jafnræði í skiptingu þeirra auðlinda sem við búum að er efni í aðra grein.

Að rannsaka hið augljósa! Hið augljósa er að styttri vinnutími og mannsæmandi laun lengir þann tíma sem hver og einn hefur til að rækta sjálfan sig og búa sér fagurt umhverfi í veraldlegu sem og andlegu tilliti. 

Sem ungur maður varð ég þeirrar reynslu aðnjótandi að í kjaradeilu var sett á yfirvinnubann. það mátti ekki vinna meira en átta tíma á dag.   Þar sem ég vann hafði tíðkast mjög lengi að vinna hið minnsta 10 tima á sólarhring og ekki óalgeng að 12 tímar væru komnir þegar kortið small í stimpilkukkunni í lok dags.  Svo kom það,  átta tímar og heim með þig.   Það var ekki einn einasti maður þreyttur þessar vikur sem yfirvinnubannið varaði, gjarnan spjallað saman á léttum og innihaldsríkum nótum, ekkert ergelsi, ekkert svartnætti um hið endalausa puð.   Öllum kom á óvart að framleiðnin (afköstin) voru síst minni á átta tímunum en á tíu eða tólf tímunum áður fyrir.   Bara eitt vandamál,  hvað átti að gera við allan þennan frítíma?   Það "vandamál" var skiljanlegt, því lífsbaráttan var hörð og gildin fólust í vinnu, mikilli vinnu.   Allir voru samt ánægðir.  

Samningar náðust og allt í sama farið, samskiptin urðu með örðum hætti, minni.  Orðræðan þreyttari og snérist um það sem nauðsynlegast var, ekki lengur rætt um hvað ætti að gera við tímann.

Styttið vinnutímann, það er komið að því.  Það þarf ekki neina sérfræðinga til að sjá að kostirnir eru ótvíræðir, auðugra mannlíf.   Bara að tryggja öllum mannsæmandi lífskjör þannig að aukinn frítími fari ekki í leit eftir aukavinnu til að geta krafsað sig í gengum hinar veraldlegu byrðar.

Þið talið fjálglega borgarfulltrúar um þessa stórfenglegu uppgötnun!? ykkar, á sama tíma eruð þið að þrengja að stórum stéttum í borgarkerfinu og reynið augljóslega að finna leiðir til að mínútusetja hvert viðvik í starfi þeirra.  Mér verður því spurn?  þessi vinnuvikustytting er hún bara fyrir suma eða hvað?  Hvernig og hvenær fá allir að njóta?

Ef til vill bara sama gamla orðagjálfrið og heyrðist fyrir síðustu kosningar frá talsmanni styttri vinnuviku þegar hún lýsti sýn sinni á gjaldfrjálsan leikskóla.

Samt! Þetta verður að gerast... fyrir alla, ekki bara þá sem yfirvaldið hefur velþóknun á.

 

Final four

Var að lesa grein á íþróttasíðu mbl.is  um Aron Pálmason handboltakappa.  Fyrirsögnin vekur athygli mína  "Aron spilar í Final Four".  Er svo komið fyrir fréttamönnum að þeir þurfi á því að halda að sletta út um allt með þessum hætti?   Mér finnst það mikið umhugsunarefni ef málvitund blaðamanns er það léleg að hann telji sig þurfa að notast við orðasambönd sem þessi.   Hægt væri að rita langt mál um afleiðingar þess að ota ensku eða útlensku almennt að okkur almúganum, ég tala nú ekki um að börnum og ungmennum.  Ætla mér ekki að eiga langt mál um þetta að sinni get þó ekki setið á mér að nefna orðasambandið sem oft heyrist  "ef ég má segja á slæmri íslensku" og svo kemur endalaus steypa á misgóðri útlensku.   Boðlegt eða ekki, er tilfinningin fyrir málinu á undanhaldi, finnst fólki þetta í lagi?  Óska Aroni Pálmasyni til hamingju með að vera með liði sínu í fjórðungsúrslitum í þessu stórmóti handboltans.